Episodios

  • Οι Μαρωνίτες της Κύπρου: Μεταξύ Ανατολής Και Δύσης
    Jul 19 2024

    Send us a Text Message.

    Πολλά έχουν λεχθεί μέχρι σήμερα για τους χριστιανούς στην Μέση Ανατολή. Ιστορικά, οι χριστιανοί της Ανατολής δεν ήταν και δεν είναι τα παθητικά θύματα μιας ιστορίας που γράφτηκε από άλλους. Ανήκαν και εξακολουθούν να ανήκουν σε κοινωνίες με τις οποίες μοιράζονται χαρακτηριστικά και πολλές φορές συνέβαλαν στη διαμόρφωσή τους. Είναι οι φορείς ενός πολιτισμού που διαμορφώθηκε στην Ανατολή από τις απαρχές του Χριστιανισμού, αλλά και κατά τη διάρκεια διαφόρων κατακτήσεων. Δεν πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσει το γεγονός, ότι οι χριστιανοί της Ανατολής μοιράστηκαν, και εξακολουθούν να μοιράζονται, τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις τους με τους άλλους συμπατριώτες τους. Τέτοια τύχη είχε και η Κύπρος, η οποία, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, δίπλα σε τρεις ηπείρους -την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική- υπήρξε ανέκαθεν σημείο συνάντησης πολλών ανθρώπων, θρησκειών και πολιτισμών. Μαρωνίτες, Αρμένιοι, Λατίνοι και άλλες θρησκευτικές ομάδες, βρίσκουν καταφύγιο στο νησί, φέρνοντας μαζί τους τις πολιτιστικές, λειτουργικές και γλωσσικές τους ιδιαιτερότητες. Την πορεία τους,
    καταγράφουν ιεραπόστολοι, προσκυνητές, έμποροι και διπλωμάτες, οι οποίοι, διέσχισαν την ανατολική Μεσόγειο και εμπλούτισαν τη λογοτεχνία κάθε εποχής με πλούσιο ιστορικό υλικό. Η παρούσα διάλεξη, αποσκοπεί στην ανάδειξη της ιστορίας της θρησκευτικής ομάδας των Μαρωνιτών, μέσα από τα κείμενα και τις αφηγήσεις ξένων επισκεπτών

    Más Menos
    30 m
  • H Βιοαρχαιολογία ως εργαλείο ανασύνθεσης της ζωής και υγείας στην αρχαία Κύπρο: η περίπτωση της Νέας Πάφου
    Jun 7 2024

    Send us a Text Message.

    Η Βιοαρχαιολογία εξετάζει ανθρώπινα σκελετικά κατάλοιπα από αρχαιολογικές θέσεις με στόχο την άντληση πληροφοριών που σχετίζονται με τη ζωή των ανθρώπων που έζησαν στην αρχαιότητα. Μέσα από την εφαρμογή αναλυτικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων διευρύνει τη γνώση που έχουμε για τους ανθρώπους τους παρελθόντος και τα βιώματά τους. Η βιοαρχαιολογία μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την δημογραφία, υγεία και διατροφή, παθήσεις, μετακινήσεις πληθυσμών αλλά και πληροφορίες που σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες ενός πληθυσμού. Οι πληροφορίες αυτές, σε συνάρτηση με αρχαίες πηγές, το ιστορικό και αρχαιολογικό πλαίσιο μπορούν να συμβάλουν στην πληρέστερη κατανόηση του τρόπου ζωής μιας
    αρχαίας κοινωνίας, όπως για παράδειγμα τη κοινωνική τους δομή και πρακτικές αλλά και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.
    Η πρώτες μελέτες ανθρώπινων κατάλοιπων από την αρχαία Κύπρο ξεκινούν ήδη στα τέλη του 19 ου αιώνα και αρχές του 20 ου αιώνα εστιάζοντας στην ανατομία και μετρήσεις, εκτίμηση αναστήματος, φύλου και ηλικίας, παράγοντας περιγραφικές αναφορές χωρίς κάποια συμβολή σε αρχαιολογικά ερωτήματα. Η ουσιαστική στροφή προς μια διεπιστημονική προσέγγιση γίνεται τη δεκαετία του 1980, με τους ερευνητές να προσεγγίζουν αρχαιολογικά ερωτήματα μέσα από την εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων. Η βιοαρχαιολογία στη Κύπρο την περίοδο αυτή ανθίζει, ακολουθώντας μέχρι σήμερα μια πιο αναλυτική πορεία η οποία διευρύνει σε βάθος διάφορες πτυχές της ζωής των
    ανθρώπων της.
    Η Νέα Πάφος ιδρύεται στα τέλη του 4 ου αιώνα και αμέσως γνωρίζει μια μεγάλη ανάπτυξη η οποία κλιμακώνεται από τον 2 ο αιώνα π.Χ όπου όντας πλέον μέρος του Πτολεμαϊκού βασιλείου, κηρύσσεται η πρωτεύουσα της Κύπρου, διατηρώντας τον τίτλο μέχρι τα τέλη του 4 ου αιώνα μ.Χ. Η βιοαρχαιολογική έρευνα εξέτασε πτυχές σχετικά με την υγεία, διατροφή και συνθήκες διαβίωσης στη Νέα Πάφο αλλά και διαφορές στις συνθήκες διαβίωσης μεταξύ πληθυσμών της πόλης όπως είναι διαφορές στην υγεία και διατροφή βάσει βιολογικού φύλου αλλά και χώρου ταφής.

    Más Menos
    19 m
  • Νότιο Μεταλλείο Μαθιάτη-Στρογγυλού: ο ρόλος του ως μνημείο πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς για την Κύπρo
    May 10 2024

    Send us a Text Message.

    Η ευρύτερη περιοχή Μαθιάτη είναι γνωστή για τα πλούσια κοιτάσματα της σε ορυκτά
    (χαλκό, χρυσό, άργυρο κ.ά.), και τον ρόλο που έπαιξε στην αρχαία και σύγχρονη μεταλλευτική οικονομία της Κύπρου. Στις αρχές του 20 ου αιώνα, η μεταλλευτική δραστηριότητα έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα για την αρχαία εκμετάλλευση του χαλκού, ωστόσο, οδήγησε στην αλλοίωση του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου της περιοχής. Αργότερα, η εγκατάλειψη των μεταλλείων στην περιοχή, οδήγησε σε ένα μεγάλο περιβαλλοντικό και πολιτιστικό πλήγμα, καθώς δεν έγινε ποτέ περιβαλλοντική αποκατάσταση, αλλά ούτε διατηρήθηκαν ή διασώθηκαν τα τεκμήρια της αρχαίας και σύγχρονης μεταλλευτικής δραστηριότητας. Εκτός αυτού, το πρόσφατο ενδιαφέρον εταιρειών για επαναλειτουργία μερικών μεταλλείων, έθεσε και θέτει σε κίνδυνο την κυπριακή μεταλλευτική κληρονομιά.
    Το Νότιο Μεταλλείο Μαθιάτη-Στρογγυλού, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των πιο πάνω, καθώς ως το μοναδικό μεταλλείο στην Κύπρο, το οποίο είναι υποψήφιο μνημείο UNESCO στην κατηγορία Φυσικό και Πολιτιστικό Τοπίο από το 2002, βρέθηκε στο κέντρο συζητήσεων, μετά από το ενδιαφέρον μεταλλευτικής εταιρείας για επαναλειτουργία του. Στο παρόν επεισόδιο, παρουσιάζεται το ιστορικό και αρχαιολογικό υπόβαθρο του μεταλλείου Στρογγυλού, με σκοπό να σκιαγραφηθούν οι αλλαγές που διαμόρφωσαν το τοπίο του, και την τοπική ταυτότητα. Τέλος, δίνεται έμφαση στον ρόλο του ως μνημείο πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς για την ευρύτερη περιοχή, αλλά και ολόκληρη την Κύπρο.

    Más Menos
    16 m
  • Η ιστορία της Κύπρου σε 12 ζώα: ζωοαρχαιολογική ανασκόπηση
    Mar 24 2023

    Send us a Text Message.

    Οι ιστορικές αναδρομές της Κύπρου, και οποιασδήποτε άλλης χώρας, τείνουν να επικεντρώνονται σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Αναμφίβολα, τέτοια γεγονότα είναι σημαντικά, αλλά αυτή η προσέγγιση αναπόφευκτα αγνοεί σημαντικές πτυχές του παρελθόντος. Το μεγαλύτερο, άλλωστε, μέρος της ιστορίας αποτελείται από τις καθημερινές ασχολίες των ανθρώπων, το περιβάλλον που ζούσαν, το φαγητό τους, τα πιστεύω τους και άλλα.

    Ένα θέμα που άπτεται όλων αυτών των πτυχών αλλά συχνά απουσιάζει από τα αφηγήματα της ιστορίας, είναι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπου και διαφόρων ειδών ζώων. Ειδών ζώων που ζούσαν στην Κύπρο πριν από την άφιξη των ανθρώπων αλλά, ακόμα περισσότερο, ειδών που οι άνθρωποι έφεραν στο νησί είτε για κυνήγι, είτε για κτηνοτροφία, είτε για άλλους λόγους.

    Το επεισόδιο αυτό αποτελεί μια ζωοαρχαιολογική ανασκόπηση 12 θηλαστικών που έζησαν στην Κύπρο και ήταν σημαντικά για διάφορους λόγους. Η επιλογή αυτή αναπόφευκτα, για λόγους διαθέσιμου χρόνου, αφήνει εκτός κάποια άλλα θηλαστικά, αλλά και όλα τα πτηνά, ερπετά, αμφίβια και ψάρια, με τα οποία αλληλεπιδρούσαν οι αρχαίοι Κύπριοι και επίσης αξίζουν συμπερίληψης σε μελλοντικές ιστορικές αναδρομές.

    Η ανασκόπηση αυτή αναδεικνύει μια σειρά σημαντικών θεμάτων για το παρελθόν της σχέσης μεταξύ ανθρώπου και ζώων στην Κύπρο. Ανάμεσά τους, η εισαγωγή ειδών και οι επιπτώσεις της, η εξαφάνιση ειδών λόγω ανθρώπινης κακοδιαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, η οικονομική και κοινωνική σημασία του κάθε είδους, οι διαχρονικές αλλαγές στην παρουσία, συχνότητα και σημασία του κάθε είδους και πολλά άλλα θέματα.

    Más Menos
    27 m
  • Οι νεκροπόλεις και τα ταφικά έθιμα στην Αμαθούντα κατά την 1η χιλιετία π.Χ
    Oct 21 2022

    Send us a Text Message.

    Η Αμαθούντα υπήρξε ένα από τα ανεξάρτητα πολιτειακά κέντρα της Κύπρου κατά τη διάρκεια της Κυπρο-Αρχαϊκής και Κυπρο-Κλασικής περιόδου και μια ακμάζουσα αστική θέση από τους Ελληνιστικούς μέχρι και τους πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους. Βρίσκεται σε μια παράκτια θέση στην ανατολική περιφέρεια της Λεμεσού και η ίδρυσή της ανάγεται στις αρχές της Εποχής του Σιδήρου, τον 11ο αι. π.Χ. Η περιοχή όπου άκμασε το αστικό της κέντρο κατοικήθηκε μέχρι και τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια, γεγονός που τεκμηριώνεται από τα πλούσια αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που είναι διάσπαρτα στους πρόποδες, τις πλαγιές και την κορυφή του λόφου της ακροπόλεως της.

    Το Τμήμα Αρχαιοτήτων και διάφορες ομάδες της Γαλλικής Αποστολής διενέργησαν ανασκαφικές έρευνες σε διαφορετικές θέσεις, αποκαλύπτοντας συναρπαστικά ευρήματα που μας επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε την ιστορία της Αμαθούντας από της απαρχές της ίδρυσής της μέχρι και την σταδιακή εγκατάλειψή της τον 8ο αι. μ.Χ. Οι θέσεις όπου μαρτυρείται αδιάλειπτα η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι οι νεκροπόλεις, εκεί όπου θάβονταν οι κάτοικοί ή όσοι έτυχε να πεθάνουν στην περιοχή. Οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί στις νεκροπόλεις της, από τα τέλη του 19ου αι. μέχρι και σήμερα, μας επιτρέπουν να μιλάμε για την ύπαρξη τριών οργανωμένων χώρων ταφής: τη δυτική, τη βόρεια και την ανατολική νεκρόπολη. Η κάθε νεκρόπολη καταλαμβάνει μια έκταση μήκους 1 περίπου χλμ. και αναπτυσσόταν στις παρυφές και τις χαμηλές πλαγιές των λόφων που γειτνιάζουν με τον κεντρικό λόφο της ακρόπολης. Η εξέλιξη των διαδικασιών που οδήγησαν στην αστικοποίηση και την πολιτειακή οργάνωση της Αμαθούντας προσεγγίστηκαν δια μέσου της ανασύνθεσης της χωρικής οργάνωσης των νεκροταφείων και της μελέτης των ταφικών τύπων που απαντώνται σε αυτά.

    Οι τρεις νεκροπόλεις αποτέλεσαν επίσης σημεία διεξαγωγής ταφικών τελετουργικών, τα οποία αντανακλούν τις κοινωνικές δομές. Αναφορικά με τη διαχείριση του νεκρού σώματος, ο ενταφιασμός αποτέλεσε την επικρατούσα ταφική πρακτική και εξαιτίας της συνεχούς χρήσης των τάφων εντοπίζονται με μεγάλη συχνότητα οι δευτερογενείς ταφές στο εσωτερικό τους. Η πρακτική της καύσης των νεκρών, παρόλο που δεν υπήρξε ποτέ διαδεδομένη στην Κύπρο, απαντάται επίσης στην Αμαθούντα. Ένας μικρός αριθμός τεφροδόχων αγγείων εντοπίστηκε μέσα σε ειδικά διαμορφωμένους τάφους ή μέσα σε τάφους που υπήρχαν και ενταφιασμοί. Μια ξεχωριστή, επίσης, θέση στη δυτική νεκρόπολη χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για ταφές καύσεων, οδηγώντας σε διάφορες υποθέσεις αναφορικά με τον χαρακτήρα και το είδος των ταφικών τελετουργικών που λάμβαναν χώρα σε αυτή.

    Más Menos
    33 m
  • From behind the Iron Curtain to the Land of Aphrodite
    Sep 30 2022

    Send us a Text Message.

    The year 1962 was important in the history of relations between the young Republic of Cyprus and the USSR. Almost at the same moment the island has been visited by the first spaceman Yury Gagarin, one of functionaries from the Central Committee of the Communist Party Alexey Romanov and archaeologist Sergey V. Kisseloyff.
    Sergey Vladimirovich Kisselyoff (1905-1962) – a prominent Soviet archaeologist, vice director of the Institute of Archaeology in Moscow (1945-1951), specialized in the archaeology of the Neolithic and Bronze Age, Professor of the Moscow State University, - visited Cyprus in May, 1962
    As archaeologist, Prof. Kisselyoff organized excavations in the South Siberia, Altai, in the Central Asia. After the Second World War he spent several field seasons in Mongolia, where he explored medieval settlements of Mongolian empire, and had significant impact in the development of national school of Mongolian archaeology. Kisselyoff also visited China (in 1950 and 1959) and
    Hungary (in 1950). In these trips, set aside the acquaintance with archaeological sites and museum collections, he assured important official functions as representative if Soviet academic science and established collaborations with the scholars from abroad and developed cultural diplomacy.
    The Mediterranean archaeology became the subject of interest for Prof. Kisselyoff by the beginning of the 1960-ies. The professor had in plans to write a general research “The Bronze Age of the Old World” and generalize in this book his personal view and experience from the Far East to Europe. Prof. Kisselyoff specialized in archaeology of the Neolithic and Bronze Age and he created a special department on the archaeology of these periods in the Institute of Archaeology in Moscow. That is why namely the monuments of Neolithic and Bronze in Cyprus provoked his personal interest while visiting the island. Choirokoitia, the Neolithic settlement, the most important known site of the epoch not only in Cyprus, but also in the whole Eastern Mediterranean, attracted Kisselyoff’s attention.

    During his visit Prof. Kisselyoff met The Director of the Department of Antiquities P. Dikaios, the Curator of the Cyprus Museum Vassos Karageorghis and many other significant personalities who acted in the area of Cypriot science, culture and education. He visited a number of historical places all around the island (like Salamis, Kourion, Choirokitia, Paphos, Larnaca, Kiti, Kyrenia etc.) and took a collection of photos which have now some historical value, as they represent the monuments of Cyprus before the Turkish invasion of 1974. It is evident, that for the scholar it was not a simple scientific business trip, but it was also a responsible mission as a fact of Soviet cultural diplomacy. Prof. Kisselyoff’s diary witnesses that he met in Cyprus not only archaeologists, but also local authorities, officials from the Ministry of Education and Culture, politicians of different rank and members of the AKEL party.

    Más Menos
    20 m
  • Η αξία μελέτης της τοπικής ιστορίας. Μερικά παραδείγματα από την Αραδίππου
    Aug 19 2022

    Send us a Text Message.

    Η μελέτη της τοπικής ιστορίας μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην έρευνα και στη διεύρυνση της ιστορικής γνώσης από το ειδικό στο γενικό και τανάπαλιν. Η μελέτη της τοπικής ιστορίας είναι απλώς ένα εργαλείο, μία μεθοδολογική προσέγγιση της γενικής ιστορίας. Στην παρούσα διάλεξη θα
    παρουσιαστούν τρία παραδείγματα από την κωμόπολη της Αραδίππου από τα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, λίγο καιρό αφότου οι Οθωμανοί παρέδωσαν την Κύπρο στους Βρετανούς. Το πρώτο είναι η δημιουργία του κοιμητηρίου της Αραδίππου, το δεύτερο η δημιουργία κατώτερου δικαστηρίου στην Αραδίππου και το τρίτο είναι η αίτηση 44 Αραδιππιωτών προυχόντων, οι οποίοι αιτούνται τη δημιουργία στην πόλη τους Παρθεναγωγείο, αλλά και ενός αγγλικού σχολείου.

    Más Menos
    22 m
  • Η συμβολή της 187 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού στη "Μάχη της ΕΛΔΥΚ"
    Aug 12 2022

    Send us a Text Message.

    H 187 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς, αποτελούσε την ισχυρότερη Μοίρα Πυροβολικού. Διέθετε δώδεκα πυροβόλα διαμετρήματος 100 χιλιοστών με μέγιστο βεληνεκές περίπου 21 χιλιόμετρα. Στην Α’ φάση του πολέμου, η Μοίρα δεν τάχθηκε στον προβλεπόμενο χώρο τάξης εξ αιτίας της λανθασμένης απόφασης του ΓΕΕΦ να δώσει προτεραιότητα στη διάσπαση του θύλακα Αγίρτας παρά στο προγεφύρωμα στην Κερύνεια. Εξ άλλου η αποστολή της 187 ΜΠΠ προνοούσε Γενική Υποστήριξη της ΙΙΙ ΑΤΔ (Λευκωσία- Κερύνεια). Στις 20 Ιουλίου όμως, αντί όμως να ξεκινήσει να εκτελεί βολές εναντίον της ακτής απόβασης, διατάχθηκε να υποστηρίξει την προσπάθεια της ΕΛΔΥΚ για εκπόρθηση του τουρκοκυπριακού θύλακα Λευκωσίας-Αγίρτας και να εκτελέσει βολές εντός του θύλακα προκαλώντας καταστροφή οχυρωματικών έργων. Οι βολές ήταν αποτελεσματικές, αλλά εναντίον της συγκεκριμένης περιοχής εκτελούσαν βολές ήδη άλλα 26 πυροβόλα. Εναντίον της ακτής απόβασης εκτελέστηκαν μόνο μερικές βολές. Σημαντική ήταν η συμβολή της 187 ΜΠΠ στην προσπάθεια απόκρουσης της τουρκικής επίθεσης εναντίον της ΕΛΔΥΚ στη Β’ φάση της εισβολής. Δύο παρατηρητές της Μονάδας βρίσκονταν εντός του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ και έδιναν στόχους στο Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός. Το βάρος των βολών δόθηκε στην πλευρά που αμυνόταν ο Λόχος διοίκησης της Δύναμης όπου και εκδηλώθηκε η τουρκική ενέργεια. Οι βολές της 187 ΜΠΠ αποδιοργάνωναν την τουρκική επίθεση, απωθούσαν τα τουρκικά άρματα και προκαλούσαν απώλειες. Παρά την έντονη δράση της Μοίρας, εκ των υστέρων αφήνονται αιχμές εναντίον του προσωπικού, ότι δεν υποστήριξε επαρκώς τους μαχητές της ΕΛΔΥΚ. Η ομιλία θα επικεντρωθεί στο συγκεκριμένο ζήτημα παράσχοντας στοιχεία από αρχειακές πηγές και μαρτυρίες για να αποκαλύψει τι τελικά συνέβηκε με τις βολές της 187 ΜΠΠ στις 16 Αυγούστου όταν οι λιγοστοί ΕΛΔΥΚάριοι που παρέμειναν στο στρατόπεδο της Δύναμης, έδιναν τον υπέρ πάντων αγώνα. Το κείμενο αποτελεί συντετμημένο απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο για τη δράση των Μονάδων Πυροβολικού το καλοκαίρι του 1974.

    Más Menos
    26 m