Episodios

  • 74. Nauka na czasie: korzyści z dobrej kupy i (być może) pewnych narkotyków

    74. Nauka na czasie: korzyści z dobrej kupy i (być może) pewnych narkotyków
    Jul 23 2024
    Mówimy o coraz ciekawszych, bo wreszcie dopuszczalnych badaniach nad wpływem narkotyków na ludzkie mózgi oraz o tym, że schemat chodzenia na kupę zdradza zaskakująco dużo informacji o naszym zdrowiu.

    Cykl “Nauka na czasie” to lżejszy format naszego podcastu, w którym omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.

    Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
    https://patronite.pl/crazynauka

    Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
    https://buycoffee.to/crazynauka

    A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
    https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109

    Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!

    Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
    Linki do badań, omówień:
    https://www.nature.com/articles/s41586-024-07624-5
    https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2206443
    https://wyborcza.pl/7,75400,31151862,mozg-po-psylocybinie-amerykanie-przeprowadzili-wazne-badanie.html
    https://www.cell.com/cell-reports-medicine/fulltext/S2666-3791(24)00360-4
    Más Menos
    31 m
  • 73. Dlaczego ćmy lecą do lampy i inne naukowe odpowiedzi na trudne pytania - część 4

    73. Dlaczego ćmy lecą do lampy i inne naukowe odpowiedzi na trudne pytania - część 4
    Jul 16 2024
    Naukowe wyjaśnienia codziennych zjawisk i popularnych przesądów, nad którymi zwykle nie mamy czasu głębiej się zastanowić: Co sprawia, że ćmy lecą do światła? Czy smaki na języku odczuwamy w ściśle określonych strefach?Czy rzeczywiście najwięcej ciepła ucieka przez głowę?Dlaczego skaleczenie papierem tak boli?Czy zjedzenie surowych ziemniaków wywołuje gorączkę?Czy siedzenie na zimnym sprawia, że można dostać wilka?To już czwarty odcinek tego typu. Zapraszamy Was też do wysłuchania poprzednich odcinków naszego podcastu z pytaniami i naukowymi odpowiedziami. To były numery: 71, 30 i 31. Koniecznie podsyłajcie nam swoje pytania!Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie: https://patronite.pl/crazynauka Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:https://www.nature.com/articles/s41467-024-44785-3 https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/ZLAPAC_WILKAhttps://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/demagog-rujnuje-faktoidy-wilk-od-siedzenia-na-zimnym/https://www.medme.pl/artykuly/mity-medyczne-nie-siadaj-na-betonie-bo-dostaniesz-wilka,34858.htmlhttps://www.doz.pl/czytelnia/a16612-Zapalenie_korzonkow__przyczyny_objawy_leczeniehttps://www.crazynauka.pl/dlaczego-skaleczenie-papierem-boli/https://www.livescience.com/paper-cuts-pain https://wexnermedical.osu.edu/blog/why-do-papercuts-hurt-so-much https://www.crazynauka.pl/strefy-smakowe-na-jezyku-nie-istnieja/ https://www.crazynauka.pl/czy-surowe-ziemniaki-moga-wywolac-goraczke/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9648270/ https://www.healthline.com/nutrition/raw-potatoes https://www.eatingwell.com/article/8059853/can-you-eat-raw-potatoes/ https://www.smithsonianmag.com/arts-culture/horrific-tales-of-potatoes-that-caused-mass-sickness-and-even-death-3162870/https://www.crazynauka.pl/czy-to-prawda-ze-najwiecej-ciepla-ucieka-przez-glowe/
    Más Menos
    55 m
  • 72. Nauka na czasie: zaskakujący huragan i nocny alarm na Stacji Kosmicznej

    72. Nauka na czasie: zaskakujący huragan i nocny alarm na Stacji Kosmicznej
    Jul 9 2024
    Mówimy o eksplozji rosyjskiego satelity, która zagroziła załodze Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz o rekordowym huraganie Beryl, zadziwił i przestraszył klimatologów.Cykl “Nauka na czasie” to lżejszy format naszego podcastu, w którym omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami. Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Linki do badań, omówień i dodatków:Huragan Beryl:https://journals.plos.org/climate/article?id=10.1371%2Fjournal.pclm.0000186https://apnews.com/article/hurricane-beryl-caribbean-8cf6928baf7c69554c48625fabd4a1b3 https://www.sciencenews.org/article/hurricane-beryl-climate-records https://www.bbc.com/news/articles/c9r3g572lrno https://www.nhc.noaa.gov/aboutsshws.php https://apnews.com/article/hurricane-beryl-texas-7dfd5353671ee30d0c6d11518ea5a370 https://www.climate.gov/news-features/event-tracker/category-5-hurricane-beryl-makes-explosive-start-2024-atlantic-season https://www.axios.com/2024/06/06/heat-wave-ocean-temperatures Problemy na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej:https://en.wikipedia.org/wiki/Resurs-Phttps://twitter.com/LeoLabs_Space/status/1808574616194912610https://wyborcza.pl/7,75400,31100659,rosyjski-satelita-rozpada-sie-na-setki-kawalkow-alarm-na-miedzynarodowej.htmlhttps://pl.wikipedia.org/wiki/Syndrom_Kesslerahttps://sgp.fas.org/othergov/doe/lanl/docs1/00322994.pdf
    Más Menos
    52 m
  • 71. Czy zasada 5 sekund działa i inne naukowe odpowiedzi na trudne pytania - część 3

    71. Czy zasada 5 sekund działa i inne naukowe odpowiedzi na trudne pytania - część 3
    Jul 2 2024
    W tym odcinku Podcastu Crazy Nauki serwujemy Wam naukowe wyjaśnienia codziennych zjawisk, nad którymi zwykle nie mamy czasu głębiej się zastanowić. Jak choćby: 🤔 Dlaczego kolory blakną na słońcu?🤔 Jak ocalić puszkę ze wzburzoną colą przed "wybuchnięciem"?🤔 Dlaczego po kawie tak wiele osób biega do toalety na jedynkę i dwójkę?W tym odcinku sprawdzamy też prawdziwość ugruntowanych przekonań na temat: 🔹 Przeciągów🔹 Wietrzenia podczas upałów🔹 Słynnej zasady 5 sekund Zapraszamy Was do posłuchania najnowszego odcinka Podcastu Crazy Nauki!Pytania i odpowiedzi znajdziecie też w odcinkach nr 30 i 31. Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie: https://patronite.pl/crazynauka Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Rozdziały:(0:00) Cześć :)(03:38) Czy wietrzyć podczas upałów?(13:50) Czy od przeciągu się choruje?(27:38) Co to znaczy, że kogoś "przewiało"?(33:56) Dlaczego po kawie chce się siku i kupę?(41:43) Dlaczego kolory blakną na słońcu?(50:05) Czy reguła "5 sekund" działa?(58:30) Dlaczego puszka coli "wybucha" i co z tym zrobić?Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:Wietrzenie podczas upałówhttps://wyborcza.pl/7,145452,20312125,jak-fizycy-radza-sobie-z-wentylatorem.html https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,w-upalne-dni-mozna-otwierac-okna--lekarka-mowi--co-robic--by-w-pokoju-panowal-chlod,artykul,46398534.html Przeciągi a choroby i bólehttps://www.msdmanuals.com/en-gb/professional/infectious-diseases/respiratory-viruses/common-cold https://www.nytimes.com/2005/11/22/health/the-claim-cold-weather-can-cause-a-cold.html https://www.medicalnewstoday.com/articles/323431#cold-weather-and-viruses https://www.instagram.com/p/C4ppbshopV4/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0360132322007673 https://www.mjakmama24.pl/dziecko/zdrowie-dziecka/czy-przeciag-moze-spowodowac-chorobe-pediatra-o-sytuacji-gdy-moze-do-tego-dojsc-aa-fQex-oLii-Ymyv.html https://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/7,137474,27796196,przewianie-choroba-ktorej-nie-ma.html https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10680308/ Kawahttps://www.crazynauka.pl/dlaczego-po-kawie-piwie-chce-sie-siku/ https://www.crazynauka.pl/dlaczego-po-kawie-chce-sie-kupe/ https://health.clevelandclinic.org/why-does-coffee-make-you-poop Dlaczego czerwony blakniehttps://www.sciencefocus.com/science/where-does-the-colour-go-when-a-material-fades-in-the-sun https://www.crazynauka.pl/dlaczego-kolory-blakna/ 5 sekund nie leżałohttps://www.crazynauka.pl/5-sekund-nie-lezalo-wiec-mozna-zjesc/ https://www.sciencedaily.com/releases/2014/03/140310102212.htm https://www.medicalnewstoday.com/articles/248051#1 https://www.sciencedaily.com/releases/2012/07/120718143602.htm https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17381737/ https://journals.asm.org/doi/10.1128/aem.01838-16 Potrząsanie puszką colihttps://www.scientificamerican.com/article/why-does-a-shaken-soda-fi/
    Más Menos
    1 h y 8 m
  • 70. Nauka na czasie: troskliwy jak neandertalczyk i wielka tajemnica Księżyca

    70. Nauka na czasie: troskliwy jak neandertalczyk i wielka tajemnica Księżyca
    Jun 27 2024
    O neandertalczykach opiekujących się dzieckiem z zespołem Downa i przywiezieniu przez chińską sondę skał z niewidocznej strony Księżyca. To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami (a przynajmniej tak się staramy 😉).Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Linki do badań, omówień i dodatków:Chiny na Księżycuhttps://en.wikipedia.org/wiki/Far_side_of_the_Moonhttps://www.nytimes.com/2024/06/25/science/change-6-china-earth-moon.htmlhttps://www.universetoday.com/167521/chinas-change-6-probe-sample-moon-far-side/https://wyborcza.pl/7,75400,31089794,chinska-sonda-chang-e-6-dostarczyla-na-ziemie-pierwsze-probki.htmlhttps://en.wikipedia.org/wiki/Chang%27e_6Neandertalczycyhttps://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adn9310 https://humanorigins.si.edu/evidence/genetics/ancient-dna-and-neanderthals https://www.science.org/content/article/bones-reveal-first-evidence-down-syndrome-neanderthals https://www.crazynauka.pl/nobel-2022-z-medycyny-dla-svante-paabo-za-badania-genomu-neandertalczykow-i-innych-naszych-krewnych/ https://www.medicover.pl/choroby/genetyczne/zespol-downa-przyczyny-objawy-dziedziczenie/ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305440323001024 https://www.science.org/doi/10.1126/science.aap7778 https://www.crazynauka.pl/neandertalczycy-jako-pierwsi-tworzyli-malowidla-naskalne-a-my-sie-sami-udomowilismy/ Element okładki podcastu wygenerowany został przez system sztucznej inteligencji
    Más Menos
    45 m
  • 69. Szkocja: 7 naukowych zaskoczeń

    69. Szkocja: 7 naukowych zaskoczeń
    Jun 22 2024
    7 naukowych zaskoczeń, jakich doznaliśmy w Szkocji. Poprowadziliśmy popularnonaukową wyprawę po tym cudnym kraju i mamy dla Was kilka perełek. Warto o nich wiedzieć, nawet jeśli się tam nie wybieracie. A może raczej jeszcze nie wiecie, że się tam wybieracie 😉

    Bo Szkocja to miejsce, w którym historia - naturalna i ta tworzona przez ludzi - wyprawiały dzikie harce. Fascynujące harce. Mamy podstawy, by sądzić, że zaskoczą Was tak, jak nas zaskoczyły.
    Zapraszamy Was do posłuchania najnowszego odcinka Podcastu Crazy Nauki!

    Wyprawę do Szkocji zorganizowaliśmy wraz z biurem podróży One Small Step. A ponieważ wiemy już, że będą kolejne wyprawy z nami, to Was na nie zapraszamy. Niedługo będą zapisy na nową edycję!
    https://www.onesmallstep.travel/szkocjacrazynauka

    A tu jest relacja z naszej wyprawy:
    https://www.onesmallstep.travel/post/szkocja-29-05-06-06-2024-takbylo

    Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie:
    https://patronite.pl/crazynauka

    Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
    https://buycoffee.to/crazynauka

    A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
    https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109
    Más Menos
    1 h y 2 m
  • 68. Tornada: najgroźniejsze, największe, najdziwniejsze

    68. Tornada: najgroźniejsze, największe, najdziwniejsze
    Jun 11 2024
    Wracamy do naszych ulubionych tematów katastroficznych. Opowiadamy o jednym z najbardziej efektownych, ale i niszczycielskich zjawisk, jakie można zobaczyć na Ziemi - trąbie powietrznej albo tornadzie. Mówimy o tornadach największych, najgroźniejszych, najdziwniejszych, ale też o tym, jak one właściwie powstają i czy mamy szanse przewidywać ich pojawienie się. Zapraszamy Was do posłuchania najnowszego odcinka Podcastu Crazy Nauki!Jeśli Wam się spodoba, zajrzyjcie do nas na Patronite i rozważcie wsparcie: https://patronite.pl/crazynauka Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł. Oto one:https://www.nssl.noaa.gov/about/history/may3rd/https://www.smithsonianmag.com/history/the-great-japan-earthquake-of-1923-1764539/ https://imgw.pl/wydarzenia/czy-w-polsce-mamy-aleje-tornadhttps://journals.ametsoc.org/view/journals/mwre/145/4/mwr-d-16-0146.1.xml https://www.geographicus.com/P/AntiqueMap/tokyofire-tokyoimperial-1923 https://www.britannica.com/event/Tokyo-Yokohama-earthquake-of-1923 https://en.wikipedia.org/wiki/Fire_whirl https://histmag.org/20-lipca-1931-traba-powietrzna-pustoszy-Lublin-8183 https://weather.com/safety/tornado/news/2021-03-19-record-breaking-tornadoes-us https://pl.wikipedia.org/wiki/Tri-State_Tornadohttps://pl.wikipedia.org/wiki/Tornado_Valletta https://journals.ametsoc.org/view/journals/mwre/58/5/1520-0493_1930_58_205_stioat_2_0_co_2.xmlhttps://imgw.pl/wydarzenia/czy-w-polsce-mamy-aleje-tornadhttps://pl.wikipedia.org/wiki/Tornadohttps://pl.wikipedia.org/wiki/Radar_dopplerowskihttps://en.wikipedia.org/wiki/Tornado_climatologyhttps://pl.wikipedia.org/wiki/Chmura_stropowa
    Más Menos
    1 h y 25 m
  • 67. Nauka na czasie: Wylęg cykad w USA i co marszczy AI?

    67. Nauka na czasie: Wylęg cykad w USA i co marszczy AI?
    May 21 2024
    Opowiadamy o tym, co naprawdę wyrabiają cykady w Stanach Zjednoczonych i jak to się mija z niektórymi doniesieniami mediów. Oraz o zastosowaniu sztucznej inteligencji, o którym pewnie nie słyszeliście, a zdecydowanie powinniście.

    To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe newsy. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami.

    Rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków:
    https://patronite.pl/crazynauka

    Jeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊
    https://buycoffee.to/crazynauka

    A tu znajdziecie nasze koszulki 😊
    https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109

    Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu!

    Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z wielu źródeł.
    Linki do badań, omówień i dodatków:

    Cykady
    https://www.sciencefocus.com/nature/cicada-pee
    https://naturalhistory.si.edu/education/teaching-resources/life-science/periodical-cicadas
    https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2024/05/18/how-long-will-cicadas-be-here/73731750007/
    https://blogs.cdc.gov/niosh-science-blog/2021/07/20/noise-myths-cicada/
    https://www.cbsnews.com/news/cicadas-2024-maps-will-emerge-in-the-u-s-this-spring-mid-may-where-to-see-cicada/
    https://ca.news.yahoo.com/cicadas-spotted-illinois-see-us-123011439.html

    AI i białka
    https://www.nature.com/articles/s41586-024-07487-w
    https://blog.google/technology/ai/google-deepmind-isomorphic-alphafold-3-ai-model/
    https://en.wikipedia.org/wiki/AlphaFold
    https://www.fastcompany.com/91121234/alphafold-3-google-deepmind-drug-discovery-disease
    https://pl.khanacademy.org/science/biology/macromolecules/proteins-and-amino-acids/a/orders-of-protein-structure
    Más Menos
    33 m