Er valt heel wat te zeggen over China, zeker in deze volatiele tijden. Het Westen wantrouwt nog meer dit immens grote land in transitie. Enkel begrip en juiste context kan misschien leiden tot minder vrees voor China. In deze podcastreeks praat ik met Chinezen in eigen land alsook met Westerse ondernemers in China. Wat is hun visie? Wat zijn hun ervaringen? Mijn vaste gids in deze verkenningstocht is opnieuw Chinakenner en sinoloog Pascal Coppens, auteur van "Kunnen we China vertrouwen?" We kijken onder de motorkap hoe de Chinese motor op volle toeren blijft draaien en neem je graag mee op mijn ontdekkingstocht om de logica van China beter te begrijpen.

Samen met Pascal Coppens start ik mijn verkennende tocht over dit land in volle transitie. We zetten alvast de toon van wat verder in de reeks aan bod zal komen.   In deze aflevering geeft Pascal een overzicht van de inhoud van zijn boek 'Kunnen we China vertrouwen?". 

De oorlog in Oekraïne.  Wat is de rol van China? Dubbelzinnig of niet?

China zou geen wapens leveren aan Rusland. Is dat geloofwaardig, want het zijn bevriende naties? Hoe moeten we de positie van China begrijpen?  Kunnen zij een bemiddelende rol spelen?  

Ik leg een aantal kritische vragen voor aan Chinakenner Pascal Coppens.  Misschien kan hij duiding geven aan de spagaat-houding van China in deze heftige crisis tussen Rusland en Oekraïne.

In het boek "Kunnen we China vertrouwen?" behandelt Pascal Coppens acht cirkels van vertrouwen.  Elke cirkel stelt een omgeving voor.

De eerste en kleinste cirkel is die van "het individu." In dit gesprek gaan we na waarom de Chinees minder transparant is als wij Westerlingen.  Ook het onderwerp privacy kent een andere invulling in China. Hoe gaan zij om met leugens?  

We ontdekken een andere culturele context dan wij gewend zijn en proberen te begrijpen waarom Chinezen in hun netwerk eerder collectivistisch denken terwijl wij dan weer vaak individualistisch denken.   Hoe kunnen we elkaar dan vertrouwen?    

Op vrijdag 1 april 2022 vond een virtueel topoverleg plaats tussen de EU en China. Het was een overleg dat al lang ingepland was en gestoeld op vooral economische topics. 

Maar de oorlog in Oekraïne beheerste grotendeels het discours. Ursula von der Leyen (voorzitter Europese Commissie) en Charles Michel (voorzitter Europese Raad) gaven een duidelijk boodschap mee aan premier Li Keqiang en leider Xi Jinping.

Europa vraagt uitdrukkelijk dat China zijn verantwoordelijkheid opneemt om de oorlog mee op te lossen, om te bemiddelen voor vrede. En om de kracht van de Europese economische sancties tegen Rusland niet te ondermijnen.

Toch blijft blijft China warm en koud blazen, zowel naar Rusland als naar Europa toe. Waarom is dat zo? Wat schuilt er achter deze houding van China? Hoe moeten we dat interpreteren in de juiste context? 

Sinoloog Pascal Coppens geeft duiding. 

Het belang van de familiale harmonie is de basis van een gezonde Chinese maatschappij.  Familiebelangen overstijgen het individuele.  Wie dat niet begrijpt, kent de Chinese cultuur niet.

Het traditionele patriarchale denken blijkt immers nog steeds diepgeworteld in de Chinese maatschappij.Er bestaat zoiets als de bruidsprijs wat vandaag leidt tot maatschappelijke problemen voor de Chinese vrouw. Er is een hele generatie alleenstaande moderne, geletterde, zelfbewuste en carrièregerichte Chinese vrouwen.

Ook merkwaardig is dat families gescheiden leven in China. De technologiesector speelt daar gretig op in.

E-commercebedrijven zoals Alibaba en PinDuoDuo met de meest innnovatieve aanpak zorgen voor meer hereniging van families.   En natuurlijk is ook Tencent van de partij met hun razendpopulaire WeChat waar groepschat onder familie en vrienden de toon zet.   

In de Chinese miljoenenstad Shanghai is een uiterst strenge lockdown van kracht. Er zijn dagelijks meer besmettingen in Shanghai dan in heel China.  De gevolgen blijven niet uit. De overgrote meerderheid van de inwoners mag hun woning niet verlaten.  De meeste winkels zijn gesloten.  In vele districten is de rantsoenering van afgesloten wijken ingestort.  De bevolking heeft het erg moeilijk. Voor velen een mensonterende situatie.  

Ik praat met Pascal Coppens om duiding te geven aan deze Chinese zero-covidaanpak die nog moeilijk te vatten is.  

Om ter plekke te peilen naar de levensomstandigheden in Shanghai laat ik graag een van de 26 miljoen getroffen inwoners aan het woord.  De Vlaamse ondernemer Ruddy Swinnen. Hij woont en werkt al 15 jaar in Shanghai samen met z'n Chinese partner.   Ruddy is senior coach en business psycholoog bij zijn eigen consultancybedrijf "Wise Wings".   

De derde cirkel van vertrouwen behandelt "bedrijf en team".  We bespreken de top-down hiërarchie in China. Stellen bazen/werkgevers zich ongenadig, onverbiddellijk hard ten opzichte van hun werknemers?   Is het managementdenken in China geheel anders dan in het Westen?  Wil de nieuwe generatie Chinezen, de millennials, nog wel weten van die autoritaire commandostructuur in het bedrijfsleven? Is er trouwens stakingsrecht in China?   Welke impact heeft de veeleisende Chinese consument/klant op het bedrijfsleven, op startups?