W 2023 roku historyczne centrum Lwowa zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w zagrożeniu. Decyzję Światowego Komitetu wymusiła trwająca od lutego 2022 roku pełnoskalowa inwazja wojsk rosyjskich na terenie Ukrainy. Choć Lwów jest położony daleko od frontu, od początku wojny w tym regionie zniszczone zostały trzy obiekty dziedzictwa.

Jak dzisiaj wygląda sytuacja zabytków we Lwowie, partnerskim mieście Krakowa? Jakie przygotowania przed atakiem zbrojnym zostały w mieście poczynione? Jakie są wyzwania, potrzeby, plany? Aby się tego dowiedzieć, udaliśmy się w kwietniu 2024 roku w podróż za wschodnią granicę.

Naszą przewodniczką jest Lilia Onyshchenko-Shvets, doradca mera Lwowa ds. ochrony dziedzictwa kulturowego, w przeszłości główna konserwator Lwowa.

Idąc na spotkanie mijamy pomniki zamknięte w ochronnych klatkach, kościoły z oknami witrażowymi zasłoniętymi płytami z dykty, worki z piaskiem na chodnikach i jeże przeciwczołgowe w każdej chwili gotowe do rozstawienia na ulicach. Spotykamy się w Miejskim Biurze ds. dziedzictwa przy ul. Wałowej. W historycznym budynku dawnych koszarów zeskładowane są drzwi, ławy i inne elementy wyposażenia z okolicznych kościołów i zabytkowych budynków.

W rozmowie z Johnem Beauchamp i Katarzyną Jagodzińską, kierowniczką regionalnego centrum Europa Nostra w Krakowie – Europa Nostra Heritage Hub, Lilia Onyshchenko-Shvets mówi nie tylko o sytuacji Lwowa, ale odnosi się do całej Ukrainy oraz wskazuje na różnice między wschodem i zachodem kraju.