Episodes

  • Şems-i Tebrîzî (4): Şems ve Mevlana'nın Sıra Dışı İlişkisi

    Şems-i Tebrîzî (4): Şems ve Mevlana'nın Sıra Dışı İlişkisi
    Jul 19 2024
    Şems ve Mevlana ilişkisi çağlar boyunca nasıl ve neden farklı yorumlandı? Şems ve Mevlana arasındaki ilişkiyi eşsiz kılan ne? Bu ilişki hangi olguları temsil ediyor? Mevlana ve Şems'in dizelerini bugünün kavramlarıyla değerlendirebilir miyiz? Yerleşik ve göçebe kültürler Mevlana ve Şems'in kişiliklerinde nasıl vücut bulmuş, dizelerinde bu kavramları hangi sembollerle anlatmışlar? Yerleşik ve göçebe olmanın tarihsel kodları neler? Tüm bu soruların yanıtları ve daha fazlası bu bölümde!

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (01:22) Şems ve Mevlana ilişkisi neden herkes tarafından farklı yorumlanıyor? Yaşanan dönem kavramları, olaylara bakışı nasıl etkiliyor?
    (11:03) Şems ve Mevlana'nın ilk buluşmalarında bahsedilen kitaplar neyi sembolize ediyor? Göçebe ve yerleşik kültürlerin çatışması, etkileşimi.
    (15:07) Sema kelimesinin manası nedir? Mevlana ve Şems hikayesinde neyi ifade eder?
    (15:47) Göçebe ve yerleşik kültürün çatışmasını ifade eden Şems'in yazdığı dizeler.
    (18:25) Yerleşik ve göçebe kültürlerin temsil ettikleri kavramlar, temel farklar nelerdir?
    Show more Show less
    31 mins
  • Şems-i Tebrîzî (3): Şems ve Mevlana'nın Büyük Buluşması

    Şems-i Tebrîzî (3): Şems ve Mevlana'nın Büyük Buluşması
    Jul 4 2024
    Mevlana ve Şems'in buluştuğu Anadolu ne durumdaydı? Mevlana, Anadolu halkları için ne anlam ifade ediyordu? İki muhteşem hangi koşullarda bir araya geldi? Bir araya ilk geldiklerinde neler yaşandı? Ne kadar bir süreyi birlikte geçirdiler? Birbirlerini nasıl anlattılar? Ayrılıklarının nedenleri neydi? Son ayrılıklarının ardından neler yaşandı?
    Sık sık "Keşke benim de böyle bir dostum olsaydı" diyeceğiniz bir bölümle karşınızdayız.

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (00:46) Mevlana ve Şems biraraya geldiklerinde Anadolu ne durumdaydı?
    (05:33) İbn-i Arabi, Mevlana ve Şems ile Anadolu'da ne zaman buluşmuştu?
    (06:52) İlk karşılaşmalarından önce Mevlana ve Şems birbirlerini tanıyorlar mıydı?
    (09:21) Mevlana Anadolu'nun bu karışık döneminde neden etkili biri olmuştu?
    (11:07) Mevlana ve Şems'in bilinen ilk buluşmaları ne zaman ve nasıl gerçekleşti?
    (14:05) Mevlana ve Şems'in 40 gün halvete girmeleri, halvet ne demektir?
    (15:03) Mevlana ve Şems'in ilk buluşmalarında temel farklılıkları neydi?
    (15:53) Mevlana ve Şems'in hikayesinin bu kadar ilgi çekmesinin sebebi nedir? Kendi hayatımızda benzerlik taşıyan ne var?
    (17:53) Mevlana ve Şems ne kadar süre birlikte kaldılar? Şems ne zaman ve neden Şam'a gitti?
    (22:42) Mevlana'nın Şems'in Şam'dan dönüşü sonrası yazdığı dizeler
    (25:09) Şems Mevlana'dan nasıl etkilenmişti? Onun hakkında neler söylemişti?
    (26:50) Şems'in erken yaşta susmasının, seyahatlerinde de daha çok dinlemesinin sebebi nedir? (28:01) Mevlana ve Şems'in birbirlerinin hayatlarında sebep oldukları değişiklikler nelerdi?
    (30:41) Mevlana'nın Şems hakkında yazdığı dizeler
    (31:46) Şems'in nasıl öldüğü hakkındaki farklı rivayetler nelerdir?
    (37:37) Şems'in kaybolmasından sonra Mevlana ne yaptı?
    Show more Show less
    39 mins
  • [Özel Bölüm] Ağaç: Köklerden Göklere!

    [Özel Bölüm] Ağaç: Köklerden Göklere!
    Jun 1 2024
    Birçok farklı varlığa anlamlar yükleyen insanlık, konu ağaç olunca hangi sembollere odaklanmış? Ağaçlar ve farklı inançlar arasında çağlar boyunca nasıl bağlar kurulmuş? İslam uygarlığında ağaç nasıl yer almış? Türkler ağaçlarla hangi tanrıları arasında benzerlik kurmuş? Tasavvufta ağaç neleri temsil eder, muhteşemlerimiz ağaca bakınca neleri gördüler?
    Tarih öncesinden günümüze manalar ormanında bir yürüyüşe çıkalım dedik, meselenin sadece bir ağaç olmadığını aktarmak istedik.

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (00:42) Ağaç tarih boyunca insanlar için neyi simgelemiştir?
    (01:27) Hayat ağacı nedir?
    (02:04) Ağaçlarla dinlerin bağlantısı nedir? Hangi inanışlarda hangi ağaçlar kutsaldır?
    (03:09) Eski uygarlıklardan ağaç hikayeleri. Phyllis kimdir? Badem şekeri dağıtma adedi nereden gelir?
    (04:38) Zeytin ağacı ve zeytin dalı verme efsanesinin kaynağı nedir? Antik Yunan kenti Atina adını nereden alır?
    (07:12) Zeus hangi ağaçla temsil edilir?
    (07:43) Hint medeniyetindeki hayat ağacı nedir?
    (08:13) Adem ve Havva'ya elmasını veren hangi ağaçtı?
    (08:46) Japon efsanelerindeki en önemli ağaç hangisiydi?
    (09:02) İskandinav mitolojisinde hangi ağaç önemliydi?
    (10:01) Budizmdeki Bodi ağacı nedir?
    (10:19) Ocağına incir ağacı dikmek ne demektir?
    (11:02) İslam tarihinde ağacın yeri nedir? Secere kelimesi nereden gelir?
    (12:28) 13. yüzyılda Anadolu'nun önemli figürleri ile ağaç ilişkisi, İbn Arabi'nin ağaç benzetmeleri
    (14:54) Ashaf Halet Çelebi'nin ağaçla ilgili sözleri
    (15:32) Türk efsanelerinde ağaçlar
    (16:20) Kayın ağacının Türkler için önemi nedir?
    (18:51) Göçebe kültürde ağaç neden kutsaldır?
    (20:11) Tahtaya vurma geleneğinin kaynağı nedir?
    (20:37) Ağaç ile ilgili devam eden şaman gelenekleri
    (21:13) Ahmet Yesevi ve Hacı Bektaş'ın dut ağacı hikayesi
    (22:02) Ağaç erenleri kimlerdir? Tahtacı Alevilerinin ağaçlarla ilişkisi
    (23:33) Alevilikte ağacın önemi
    (24:36) Yunus Emre ve erik ağacı
    (24:48) Şeriat erik, tarikat üzüm, hakikat ceviz
    (25:28) Mevlana ve ceviz ağacı
    (26:28) Osmanlı İmparatorluğunda ağaçların önemi neydi? Çınar ağacının Osmanlı İmparatorluğundaki önemi nedir?
    (29:52) Selvi ağacının tarihteki önemi nedir?
    (30:58) Karamürver ağacının tarihteki hikayesi
    (31:28) Huş ağacının tarihteki hikayesi
    (31:35) Söğüt ağacının tarihteki hikayesi
    (32:16) Defne ağaçının tarihteki hikayesi
    (32:55) Kavak ağacının hüzünlü hikayesi
    (33:25) Türk edebiyatında ağaç şiirleri
    (36:45) Hollywood'da ağaç hikayeleri
    (38:43) Gezi parkı ve ağaçlar
    Show more Show less
    41 mins
  • Şems-i Tebrîzî (2): Şems'i Nasıl Bilirdiniz?

    Şems-i Tebrîzî (2): Şems'i Nasıl Bilirdiniz?
    May 15 2024
    Şems-i Tebrizi, büyüdüğü kentten ayrıldıktan sonra nereleri ziyaret etti? Konya'ya ve Mevlana'ya ulaşan yolda neler yaşadı? Uçuyor muydu, yoksa atı mı hızlıydı? İbni Arabi'yle görüşmesinden sonra ulu bilge hakkında neler söyledi? Nerede yaşıyor, nerede kalıyor, kimlerle görüşüyordu? Neden siyah giyiyordu? Pek çok ilginç özelliğiyle Şems'i konuşmaya devam ediyoruz...

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (00:56) Şems'in Perende lakabının anlamı ve kaynağı nedir?
    (01:22) Şems Anadolu'ya gelmeden önce nerelerde seyahat etmiştir ? Bu seyahatlerin amacı neydi? Kimlerle karşılaştı?
    (03:22) İbn'ül Arabi ile karşılaşması nerede oldu ve nasıl sonuçlandı?
    (03:48) Şems'in Perende lakabının anlamı ve kaynağı nedir? (devamı)
    (04:46) İbn'ül Arabi ile karşılaşması nasıl sonuçlandı?
    (05:14) Şems seyahatlerinde ne arıyordu, ne şekilde arıyordu, nasıl seyahat ediyordu?
    (07:36) Şems seyahatlerinde neden siyah giyinirdi, yöntem mi, sembol mü?
    (09:47) Şems'in Perende lakabının anlamı için farklı bir yaklaşım
    (11:10) Birden fazla Şems yaşamış olabilir mi?
    (11:49) Şems neden fikirlerini yazıya dökmeyi istemedi?
    (12:38) Şems'in ilk öğretmeni, şeyhi kimdi? Ebubekir Selebaf kimdir?
    (13:21) Melamilikte ve daha sonra Ahilikte meslek sahibi ve hayatın içinde olmak neden önemlidir? Türkiye'deki kıyafet devrimi ile, bağımsızlıkla ilişkisi nedir?
    (20:44) Mevlana neden ve ne zaman yazmaya başladı?
    Show more Show less
    22 mins
  • [Özel Bölüm] Hıdrellez: Hızır İdi İlyas İdi

    [Özel Bölüm] Hıdrellez: Hızır İdi İlyas İdi
    May 4 2024
    Muhteşem Ayrıntılar'da hep beraber kutladığımız Hıdırellez bayramında dolaşıyoruz. Ateşten atlıyor, ağaçlara dileklerimizi bırakıyor, suya kavuşuyor, güneşle ısınıyoruz. Ortak kültürümüzün en renkli gününe özel bölümümüzü dinlemeyi ve Hıdırellez'i sevdiklerinizle birlikte doğanın kucağında kutlamayı unutmayın! ❤️

    Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
    Show more Show less
    28 mins
  • Şems-i Tebrizî (1): Mistik Bir Yolculuğun Başlangıcı

    Şems-i Tebrizî (1): Mistik Bir Yolculuğun Başlangıcı
    Apr 30 2024
    Muhteşem 13. Yüzyıl'da sıra nihayet Şems'e geldi! Dönemin en ilginç ve gizemli kişiliğini, doğumu ve çocukluğu ile konuşmaya başlıyoruz. Doğduğu Tebriz nasıl bir kent? Çocukluğu nasıl geçti? Gelecekte alacağı lakapların ipuçlarını hangi kişilik özelliklerinde bulmak mümkün? Kalenderilik ve Melamilik gibi akımlar kendisini nasıl şekillerdirdi? Şems'in bir labirenti andıran hayatında sizi de bizimle birlikte dolaşmaya davet ediyoruz.

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (01:10) Şems'in bildiğimiz hikayesi kesin doğru mudur? Neden farklı bilgiler var?
    (02:34) Şems'in gerçek adı nedir, lakapları nelerdir?
    (03:09) Şems ne zaman ve nerede doğmuştur? Babası kimdir?
    (03:40) Makalât nedir? Şems ile ilgili bilgilerin kaynağı ve farklılıkların sebebi nedir?
    (04:51) Şems'in çocukluğu nasıldı?
    (07:23) Şems'in kim olduğu ile ilgili farklı bir hikaye, Hasan Sabbah, Alamut Kalesi bağlantısı
    (11:24) Şems'in lakaplarının anlamı nedir?
    (12:07) Şems nasıl bir eğitim aldı?
    (14:49) Şems'in doğduğu Tebriz nasıl bir yerdi?
    (16:25) Tebriz'deki Türk varlığının az bilinen durumu
    (19:24) Şems'in ailesinin Hindistan kökeni düşüncesi
    (20:04) Şems'in tavrı, duruşu, görünüşü nasıldı? Neden Kalenderi olduğu düşünülüyor?
    (26:07) Melamilik hakkında kısa bir bilgi, bağımsızlık düşüncesi, bu kavramın Atatürk ve Cumhuriyet'in kuruluşundaki etkisi
    Show more Show less
    30 mins
  • Horasan (4): Horasan'dan Endülüs'e: İslam Dünyasının Bilim ve Düşünce Devrimleri

    Horasan (4): Horasan'dan Endülüs'e: İslam Dünyasının Bilim ve Düşünce Devrimleri
    Apr 3 2024
    Bu bölümümüzde, İslamiyet'in altın çağını şekillendiren bilim, matematik, astronomi ve felsefe alanlarındaki devrimlere derinlemesine bir yolculuk yapacağız. Horasan'daki hızlı aydınlanmanın arkasındaki hocalık sistemi ve Habeş El Merzevi gibi isimlerin önemli katkılarından başlayarak, Bağdat'ın nasıl bir bilimsel cazibe merkezi haline geldiğini keşfedeceğiz. Beni Musa kardeşlerden Ahmed el Fergani'ye, algoritmanın babası Harezmi'den algoritma ve cebirin kullanımına, Usturlab'ın gizemli dünyasından Farabi'nin entelektüel mirasına kadar geniş bir spektrumda ilerleyeceğiz. Ayrıca, İslam dünyasının Avrupa denizciliği üzerindeki etkilerini, Endülüs'te başlayıp İtalya'ya uzanan çeviri hareketlerini, felsefenin evrimini ve Biruni, İbn-i Sina, Ömer Hayyam gibi isimlerin bilime ve düşünceye olan katkılarını ele alacağız.

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    (00:50) Horasan'daki hızlı aydınlanmanın sebebi nedir? Hocalık sistemi nedir?
    (01:54) Habeş El Merzevi kimdir?
    (02:10) Horasan'ın aydınlarının doğum yerleri nerelerdi?
    (02:49) Bağdat'ın bilimsel cazibe merkezi olmasının sebebi neydi? Şimdiki Dubai'nin benzerliği nedir?
    (04:19) Habeş El Merzevi ve çalışmları (devamı)
    (04:57) Beni Musa kardeşler ve çalışmaları
    (05:18) Ahmed el Fergani ve çalışmaları
    (06:21) Harezmi ve çalışmaları
    (08:09) Algoritma ve Harezmi ilişkisi, cebirin o dönemdeki kullanım amacı neydi?
    (10:30) Usturlab nedir, ismi nereden gelir? Avrupa denizcilikte İslam ülkeleri ve Osmanlı İmparatorluğunun nasıl önüne geçti?
    (14:29) Farabi ve çalışmaları
    (15:16) Horasan alimlerinin ortalama yaşam süreleri
    (16:39) Farabi ve çalışmaları (devamı)
    (18:35) Endülüs'te çeviri faaliyetleri, bilginin Endülüs'ten İtalya'ya gelişi
    (21:19) Felsefe ne demektir? Felsefe kelimesi nereden gelir? Tanrı anlayışı tarihte nasıl değişmiştir?
    (25:17) Biruni ve çalışmaları. Gazneli Mahmut ve Biruni ilişkisi.
    (27:53) İbn-i Sina ve çalışmaları. Biruni ve İbn-i Sina mektuplaşmaları ve fikir ayrılıkları.
    (31:00) Ömer Hayyam ve çalışmaları, şair mi matematikçi mi?
    (34:00) Ömer Hayyam'ın Nizamülmülk ve Hassan Sabah ile ilişkisi nedir?
    (34:41) Ömer Hayyam Celali takvimini nasıl oluşturdu?
    (35:38) Ömer Hayyam, Nizamülmülk ve Hassan Sabah üzerine bir roman: Amin Maalouf'un Semerkant kitabı
    Show more Show less
    38 mins
  • Horasan (3): Kayıp Aydınlanma

    Horasan (3): Kayıp Aydınlanma
    Mar 19 2024
    İnsanlık tarihi, miladı Göbeklitepe olarak alırsak nasıl bir perspektife oturuyor? Bu perspektif ile oluşan kronolojide farklı uygarlıkların insanlığa etkilerini nasıl değerlendirebiliriz? Batı merkezli uygarlık tarihi yaklaşımının eksikleri ve görmedikleri nelerdir?
    Horasan'ı niye Kayıp Aydınlanma olarak görebiliriz? Bu aydınlanmaya Bağdat'ın etkisi nasıl oldu?
    Horasan'ın polimatlarının nasıl bir altyapıdan ortaya çıktığını tartışıyor, dahi isimlere bu bölümde Razi ve El Belhi'yle başlıyoruz. Horasan coğrafyasında gezinmeye ve unutulan değerleri hatırlatmaya devam ediyoruz.

    Bu bölümde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!

    Kısımlar:

    (00:50) Horasan'ı bu kadar çok önemli insanın ve aydınlanmanın merkezi yapan neydi?
    (01:20) Göbeklitepe'den başlayan farklı bir tarihleme bakışı
    (05:47) Bilim Batı medeniyetleri ile mi başladı?
    (07:31) Horasan isminin kelime karşılığı nedir?
    (08:21) Horasan hakkında kaynak kitap önerisi: Kayıp Aydınlanma
    (09:07) Horasan'daki bilgi nereye kaydı, Avrupa'yı nasıl etkiledi? Ortaçağ düşüncesi ile bağlantısı nedir?
    (11:58) Tarihe bakışta farklı perspektiflerin önemi
    (14:37) Abbasilerde Halife Memun'un dönemini aydınlanmada öne çıkaran neydi? Bağdat neden bir cazibe merkezi oldu?
    (22:09) Hezarfen ne demek?
    (23:56) Bağdat'ta Memun döneminde ilk hangi bilim dallarına öncelik verilmişti?
    (24:22) Bağdat'taki çevirilerin kaynağı neydi?
    (25:08) Cabiriciler kimlerdir?
    (25:28) Cabiricilerin kimyaya önem vermesinin sebebi neydi, simya ne demektir?
    (26:00) Vahdet-i vücut ve vahdet-i mevcut düşüncesinin farkı nedir?
    (29:00) Razi kimdir?
    (29:33) Horasan'daki tıp çalışmalarının dünyaya katkısı ne oldu?
    (30:43) El Belhi kimdir? Nişabur'un önemi neydi?
    Show more Show less
    33 mins