Marjolein Moorman is een sociaaldemocraat in hart en nieren. Een stroming waar Nederland ver van is afgedreven, maar juist in deze tijd en voor de toekomst relevant. Ze kan enorm genieten van de jongere generatie, ergens voor durft te strijden. Helaas is dat wel geboren uit het bijzonder slechte toekomstperspectief dat deze generatie heeft. Omdat het er helemaal niet meer is, is het perspectief van solidariteit weer helemaal nieuw voor deze generatie. En dus een geweldige kans.

Het aantal kinderen dat jeugdzorg nodig heeft is geëxplodeerd. Van 1 op 27 aan het begin van deze eeuw, naar 1 op 7 nu. Daarnaast gaat het met het mentale welzijn van jongeren ook niet goed. Dat heeft alles te maken met de tijd waarin ze opgroeien: sociale media, prestatiedruk, bestaanszekerheid die onder druk staat, een toekomstperspectief in een wereld vol oorlog en grote klimaatproblemen. Jongeren moeten een beter perspectief krijgen, maar de politiek geeft dat niet of te weinig. Daardoor hebben jongeren vaak het idee dat ze op zichzelf zijn terug geworpen. Om dat te veranderen moeten we weg van het individualisme en terug naar de collectieve samenleving.

Het neoliberalisme dat de VVD jarenlang over Nederland heeft uitgestort, brengt prestatiedruk, individualisering, maakbaarheid, privatiserlng en vermarkting met zich mee. Dat is goed te zien aan de woningmarkt. Door privatisering van sociale huurwoningen door toenmalig minister Blok, zijn er voor jongeren nu geen betaalbare woningen meer.

Ook sociale media zijn van grote invloed op het welzijn van jongeren en de druk die ze ervaren. Officieel gaat ze daar als wethouder in Amsterdam niet over. Maar ze vindt wel dat ze zich daarover en daartegen mag uitspreken. Dat is wat haar betreft ook leiderschap: als je niet zelf de instrumenten hebt om iets aan te pakken, gebruik dan je platform en vorm bondgenootschappen om het probleem gezamenlijk aan te pakken.

Moorman maakt zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. In Nederland zijn de verschillen tussen de kwaliteit van het onderwijs het grootst van de wereld. Het maakt dus heel veel uit waar je naar school gaat en dat zorgt weer voor grotere ongelijkheid.

De huidige politieke situatie baart Moorman zorgen. Kabinet-Schoof gaat de grote problemen van deze tijd niet oplossen, maar pompt alleen meer angst in de samenleving. Deze situatie is wel een logisch gevolg van de voorbijgaande politieke jaren, waarin individualisering centraal stond. Mensen zijn hierdoor alleen komen te staan, onzeker geworden en dat is de voedingsbodem voor angst, waar populistische politici misbruik van maken. Als antwoord hierop voor de toekomst, moet bestaanszekerheid worden vormgegeven in de vorm van onder andere goed onderwijs, huisvesting en oplossingen voor het klimaatprobleem.

De politiek in Nederland zou zich volgens Moorman moeten richten op het bestrijden van ongelijkheid en bestaansonzekerheid. Daarmee zouden ook de zorgkosten uiteindelijk flink afnemen. Want mensen die in armoede en onzekerheid leven, hebben meer stress en leven ongezonder. In plaats daarvan bezuinigt de politiek op preventieve maatregelen, terwijl de zorgkosten elk jaar verder stijgen.

Moorman wil als wethouder, als leider, bij het nemen van een beslissing de tijd nemen om alle standpunten mee te wegen. Een mooi voorbeeld daarvan is de manier waarop ze de jeugdzorg in Amsterdam heeft gereorganiseerd. In Amsterdam werkte de gemeente samen met 208 partijen in de jeugdzorg. Die heeft zij weten terug te brengen tot dertien.

Haar motto voor de bestrijding van ongelijkheid is: we moeten ongelijk investeren voor gelijke kansen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hans van den Berg werkt al 34 jaar bij TaTa Steel, voorheen de Hoogovens, en is verknocht aan het bedrijf. TaTa zit midden in de grootste verandering van zijn bestaan. Het heeft even geduurd voordat het bedrijf doorhad dat het moest veranderen. Dat het van onderdeel van het probleem naar onderdeel van de oplossing moet zien te komen. TaTa was namelijk overtuigd van zijn eigen processen: Nederland kan niet zonder staal en wij doen dat op de goedkoopste en meest efficiënte manier. Daarbij: hoe kun je staal maken zonder koolstof?

In 2030 moeten de hoogoven en de kooksfabriek uit bedrijf zijn en moeten ook andere emissies verminderd zijn. Voor het terugdringen van emissies heeft TaTa al flinke stappen gezet en flink geïnvesteerd. Maar een andere milieumaatregel, het overkappen van grondstoffenvelden, moet nog genomen worden en wordt een megaproject.

TaTa IJmuiden draagt flink bij aan de kortere levensverwachting van de bewoners in de omgeving van TaTa: omwonenden leven gemiddeld tweeëneenhalve maand korter door de uitstoot van TaTa. De urgentie van de transitie is TaTa daarom wel helder, maar in de communicatie daarover naar buiten is het bedrijf er nog niet. Want hameren op hoe goed TaTa bezig is, overtuigt mensen niet.

Alle negatieve berichtgeving over hoe vervuilend TaTa is, doet Van den Berg pijn. Maar hij duikt er niet voor weg. Ook het burgeractivisme tegen het bedrijf gaat hij niet uit de weg. TaTa heeft dat ook voor een groot deel aan zichzelf te danken, door de manier waarop het bedrijf in het verleden omging met kritiek: technocratisch en elitair.

Hij heeft hiervan geleerd zijn oordeel uit te stellen. Hij neemt nu de tijd om over de eerste weerstand heen te komen en daarna met een andere blik te kijken.

TaTa werkt voortdurend aan het verbeteren van zijn productieproces. Zo is de looduitstoot de afgelopen decennia teruggebracht van 60 ton naar 500 kilo. Een enorme afname, maar nog altijd meer dan wenselijk. Nul loodemissie zal echter nooit worden behaald. Over dit soort zaken wil TaTa eerlijk communiceren.

Van den Berg wil dat het bedrijf weer net zo wordt vertrouwd als voorheen, toen het meer vertrouwen genoot dan de overheid. TaTa gooit daarom ook zijn deuren open voor burentours en dagjesmensen.

De aanklacht die advocate Bénédicte Ficq tegen hem indiende, neemt hij niet licht op. Hij voelt zich verantwoordelijk voor wat er in de fabriek gebeurt en zal daarover ook verantwoording afleggen. Maar hij wil vooral ook zichzelf blijven en zich vrij voelen om te zeggen wat nodig is.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meer dan dertig jaar zat ze in de politiek van de Westland-regio. Als gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland, gemeenteraadslid en als hoogheemraad, hield ze zich bezig met de wet- en regelgeving rondom de glastuinbouw in de regio. Nu staat ze aan de andere kant, als voorzitter van Glastuinbouw Nederland, de organisatie die de belangen behartigt van ondernemers in de glastuinbouw.

Toen ze werd gevraagd voor deze functie was ze direct enthousiast. De tuinbouwsector kende ze al en vond ze de leukste sector in haar portefeuille als politicus.

De glastuinbouwsector staat bekend als een van de minst duurzame sectoren van Nederland. Wat veel mensen niet weten is dat het ook een van de meest innovatieve sectoren is. Toch had het grootste deel van de tuinders al lang van het gas af moeten zijn, maar vanwege investeringskosten is nog maar een kwart van de tuinders daadwerkelijk overgestapt op alternatieve bronnen.

De sector onderzoekt allerlei alternatieve bronnen voor fossiele energie. Geothermie, een vinding van de tuinbouwsector zelf, is een geweldige bron, maar vanwege het eerdere gasdebacle in Groningen wil de overheid geen enkel risico meer nemen. Daarnaast kijkt de sector naar het gebruik van restwarmte en waterstof.

Het gaat alleen niet snel genoeg omdat vergunningstrajecten te lang duren en het terugverdienen van de investeringen daarmee in gevaar komen. Door al dit soort obstakels maakt Bom-Lemstra zich wel zorgen of de sector in 2040 daadwerkelijk klimaatneutraal is. Tegelijkertijd vindt ze 2040 eigenlijk te laat.

Als het kan moet de energietransitie volgens Bom-Lemstra sneller, maar ze ziet het ook als haar taak om dat mogelijk te maken. En dat moet in samenwerking met de overheid. Bijkomend probleem voor de tuinbouwsector in Nederland is dat er op de Europese markt geen eenduidig beleid is. Zo moeten Nederlandse telers van het gas af en hoeven telers uit andere Europese landen dat niet. Dat maakt het voor haar wel lastig uitlegbaar dat de transitie noodzakelijk is. Dat ze haar leden meekrijgt, komt wel door haar intrinsieke motivatie en geloof in wat ze doet. Ze begrijpt de keuzes en de bedrijfsvoering van haar leden, maar kan hen ook meenemen in de noodzaak van de transitie. Daarin zit haar kracht.

De invoering van de Europese Natuurherstelwet is overigens ook weer een obstakel voor de verduurzaming van haar sector. Tuinbouwers moeten namelijk nu bewijzen dat ze geen gevaar vormen voor de biodiversiteit. Een bijkans onmogelijke opgave, waar ze ook wel eens van wakker ligt.

See omnystudio.com/listener for privacy information.