What do you do when you’re in a pinch, out of options, and desperate? In English, you might make a Last-Ditch Effort. If you’re a football player, you might throw a Hail Mary Pass. But in Burmese, you might do what the mythical bird Garuda did: cook salt. To understand the Burmese expression အကြံကုန် ဂဠုန်ဆားချက် (when the Garuda runs out of ideas, it cooks salt), you need to know the legend about the Garuda (ဂဠုန်) and its mortal enemy, the serpent Naga (နဂါး). For more on the legend, and on ways to use this expression, listen to this episode of Bite-Size Burmese. (Illustration by Burmese artist Nyan Kyal Say, NK Artbox; Intro and end music: "When my ukulele plays" by Soundroll, Upbeat.io.)

Vocabulary

အကြံ idea

ကုန်ပြီ to be depleted, to run out, to exhaust

ဂဠုန် Garuda, a mythical bird

နဂါး Naga, a mythical serpent

ကမ္ဘာရန်သူ mortal enemy

မတတ်နိုင်လို့ because it cannot be helped

သေသေကြေကြေ live or die

မထူးဘူး makes no difference

ကတုတ်ကျင်း ditch

သမ္မာကျမ်းစာ Bible

မယ်တော်မာရိ Mother Mary

ယျေဘုယျအားဖြင့် generally speaking

လူယောင်ဖန်ဆင်း to transform into a human, to take the human shape

ဒဏ္ဍာရီ legend, fable

အလွတ်ကျက် to learn by heart

The phrase လက်ဖက်ရည်ဖိုး literally translates to "cost of tea" or "tea money," but in workplaces, especially in government offices known for corruption, it takes on a different meaning. လက်ဖက်ရည်ဖိုးတောင်းတယ် or "to ask for tea money," is "to demand a bribe"; and လက်ဖက်ရည်ဖိုးပေးတယ် or "to offer tea money" is "to offer a bribe." Just like in English, the Burmese phrases for "applying for a job / posting a job vacancy / getting a job" all revolve around the noun အလုပ် or "job." But do you know the right verbs to express them?
In this episode dedicated to work-related vocabulary, my cohost Mol Mol from BLAY, or Burmese language academy of Yangon, and I talk about getting our first office jobs, and introduce you to words and phrases related to office life. Let’s go to work!
(Illustration generated in AI with Microsoft Designer; Music clips from Uppbeat.io)

Vocabulary

အလုပ်လျှောက်တယ် to apply for a job
အလုပ်ခေါ်တယ် to announce a vacant position
အလုပ်ရတယ် to get a job
ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း construction materials
အရောင်းအဝယ်မြှင့်တင်ရေး marketing
အင်တာဗျူး interview
အင်တာဗျူးထိုင်တယ် / အင်တာဗျူးသွားတယ် to go to an interview, to be interviewed
လုပ်ရည်ကိုင်ရည် ability, performance
ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး capacity, aptitude
အချိန်ပြည့်ဝန်ထမ်း full-time employee
အစမ်းခန့်ကာလ trial period
ဝန်ထမ်း / စာရေး staff, clerk
ကြီးကြပ်ရေးမှူး supervisor, manager
လက်ထောက်ကြီးကြပ်ရေးမှူး assistant supervisor, manager
အစည်းအဝေး meeting
အစည်းအဝေးခေါ်တယ် / အစည်းအဝေးလုပ်တယ် to hold a meeting
အစည်းအဝေးတက်တယ် to attend a meeting
ဆွေးနွေးတယ် to discuss
သုံးသပ်တယ် to analyze
ချီးကျူးစကားပြောတယ် to praise
လုပ်ငန်းခွင် workplace
တာဝန်ကျေတယ် to fulfil one’s duty
ရာထူးတိုးပေးတယ် to promote someone
လခတိုးပေးတယ် / လစာတိုးပေးတယ် to give someone a raise
အပိုဆုကြေး reward money
ဘောက်ဆူး bonus
ရုံးတက်ချိန် start of office hours
ရုံးဆင်းချိန် end of office hours
ဝန်ဆောင်မှုပေးတယ် to offer services
စာရင်းပိတ်တယ် to close daily transaction records (in a bank)
နေ့လယ်စာစားချိန် lunch time
နားချိန် / အားလပ်ချိန် break time
ညောင်းညာလာပြီ to get tired
အလုပ်ရှင် employer
သူဌေး boss, owner
လက်ဖက်ရည်ဖိုး / လာဘ် tea money / bribe
လာဘ်ပေးတယ် / လာဘ်ထိုးတယ် to offer a bribe
လက်ဖက်ရည်ဖိုးတောင်းတယ် / လာဘ်တောင်းတယ် to demand a bribe

Humane, inhumane, humanitarian, humanize, humanist, subhuman—there are examples of English words derived from the root word Human . In Burmese, if you want to publicize something, you have to do it so that "men would know and monks would hear (လူသိရှင်ကြား)." If you have lost your influence, you'd become someone who "men don't respect and dogs don't fear" (လူမလေး ခွေးမခန့်). In this episode of Bite-Size Burmese, I introduce you to some colorful Burmese praises, insults, and expressions revolving around the word လူ (lu) for Human. (Intro and end music: "When my ukulele plays" by Soundroll, Upbeat.io.)

Vocabulary

လူဆန်တယ် to act in a human-like manner, to be humane

လူမဆန်ဘူး to act in ways unbecoming a human, to be inhumane

လူတောမတိုးဘူး to be socially awkward, to be unable to fit in

လူရာမဝင်ဘူး to fail to measure up, to be considered inferior

လူမလေး ခွေးမခန့် men don't respect (him), dogs don't fear (him), to be subjected to disdain

လူသိရှင်ကြား men would know and monks would hear, to publicize far and wide, to officially announce

လူတန်းစားခွဲခြားတယ် to discriminate based on social class

လူ့ဘောင် human society